Günümüzde dijital özgürlük giderek daha fazla önem kazanıyor. Google, Microsoft veya Amazon gibi dev şirketlerin kontrolündeki bulut hizmetleri yerine, kendi verilerimizin tam kontrolünü çok daha ucuza ve güvenle ele alabileceğimiz çözümler arıyoruz. Bu arayışın en güçlü cevaplarından biri de YunoHost. Peki YunoHost nedir ve onu kendi Debian sunucumuza nasıl kurarız?
YunoHost Nedir ve Neden Önemli?
YunoHost, kendi sunucunuzda e-posta, web sitesi, bulut depolama ve daha yüzlerce uygulamayı tek tıkla kurabileceğiniz ve yönetebileceğiniz, açık kaynaklı bir sunucu yönetim sistemidir. Kısacası, karmaşık sunucu yönetimini basitleştiren bir “işletim sistemi” katmanı olarak düşünebilirsiniz.
Basit ve Kullanıcı Dostu: YunoHost, komut satırı ile çok fazla uğraşmadan, web arayüzü üzerinden sunucunuzu yönetmenizi sağlar.
Uygulama Mağazası: Bir akıllı telefonun uygulama mağazasına benzer şekilde, tek tıklamayla bir blogdan, bulut depolama çözümüne (Nextcloud gibi), hatta bir şifre yöneticisine kadar yüzlerce uygulamayı sunucunuza kurabilirsiniz.
Otomatik Güncellemeler ve Yedeklemeler: YunoHost, kurulu uygulamalarınızın ve sistemin düzenli olarak güncellenmesini otomatik olarak yönetir. Ayrıca, tüm verilerinizi yedeklemenizi de kolaylaştırır.
Güvenlik Odaklı: YunoHost, güvenlik duvarı (firewall), SSL sertifikaları ve kötü amaçlı yazılım taramaları gibi temel güvenlik önlemlerini otomatik olarak yapılandırır.
YunoHost’un en büyük avantajı, kendi donanımınızda veya sanal özel sunucunuzda (VPS) çalışabilmesidir. Bu makalede, en güvenilir ve stabil sunucu işletim sistemlerinden biri olan Debian üzerine nasıl kurulacağını ele alacağız.
Dileyenler direkt şu linke giderek kaynağını inceleyebilir.
Öncelikle, temiz bir Debian 11 (Bullseye) veya daha yeni bir sürüm kurulu bir sunucuya ihtiyacınız var. Bu bir fiziksel bilgisayar, Raspberry Pi veya bir VPS olabilir. Kuruluma başlamadan önce, sunucunuza SSH (Secure Shell) ile bağlanmanız gerekecek.
ssh kullanıcı_adı@sunucu_ip_adresiBu komut ile sunucuya bağlandıktan sonra, sistemin güncel olduğundan emin olmak için şu komutları çalıştırın:
sudo apt update
sudo apt upgrade -ycurl kurulu değilse kurmalıyız.
sudo apt install curlYunoHost’un en güzel yanlarından biri, tüm karmaşık kurulum sürecini tek bir komut ile halletmesidir. İnternet bağlantınızın hızına bağlı olarak bu işlem biraz zaman alabilir.
curl https://install.yunohost.org | bashBu komut, YunoHost’un kurulum betiğini indirir ve otomatik olarak çalıştırır. Kurulum sırasında size bazı sorular sorulacaktır:
- İnternet Servis Sağlayıcınızın IPv4 adresi: Genellikle otomatik olarak algılanır.
- Alan Adı: YunoHost’a erişmek için kullanacağınız alan adını (örneğin,
yunohost.erkankeskin.com) girin. - Yönetici Şifresi: YunoHost’un web arayüzüne giriş yapmak için güçlü bir yönetici şifresi belirleyin.
Kurulum tamamlandığında, terminal ekranında YunoHost’un web arayüzüne erişim adresi görünecektir.
Tarayıcınızı açın ve kurulumun sonunda size verilen IP adresini veya alan adını girin. Giriş ekranında, belirlediğiniz yönetici şifresi ile oturum açın.
İlk girişinizde sizi bir kurulum sihirbazı karşılayacaktır. Bu sihirbazda:
- Alan Adı: Eğer alan adınız için DNS ayarlarını yapmadıysanız, sihirbaz size hangi DNS kayıtlarını (A, CNAME, MX vb.) eklemeniz gerektiğini söyleyecektir.
- E-posta Ayarları: Kendi e-posta sunucunuzu kurmak için gerekli adımları takip edin.
- Kullanıcı Oluşturma: YunoHost’ta yeni kullanıcılar oluşturarak onlara farklı uygulamalara erişim yetkileri verebilirsiniz.
Bu adımları tamamladığınızda, YunoHost’un ana kontrol paneline ulaşacaksınız. Artık kendi dijital imparatorluğunuzun kapıları size açılmış demektir.
YunoHost ile Yapılabilecekler: Bir Dijital İmparatorluk Kurmak
Kontrol panelinde sizi bir “Uygulamalar” menüsü karşılayacak. Buradan tek tıkla kurabileceğiniz bazı popüler uygulamalar:
- Nextcloud: Kendi bulut depolama ve dosya paylaşım merkeziniz.
- WordPress: Blog veya web sitenizi oluşturmak için en popüler platform.
- Jitsi Meet: Kendi video konferans sunucunuz.
- FreshRSS: Kendi RSS okuyucunuzu kurarak tüm haber akışlarını tek bir yerden takip edin.
- Gitea: Kendi kod barındırma (Git) sunucunuz.
- Wallabag: İnternette okumak için beğendiğiniz makaleleri daha sonra okumak üzere kaydedin.
YunoHost, bu uygulamaları kurmanın yanı sıra, kullanıcılar için yetkilendirme, SSL sertifikaları ve güncellemeler gibi tüm teknik detayları sizin yerinize halleder.
YunoHost, kendi dijital hizmetlerinizi barındırmak için mükemmel bir kapıdır. Debian’ın kararlı yapısı üzerine inşa edilen bu platform, teknik bilgisi az olan kullanıcılar için bile sunucu yönetimini anlaşılır hale getirir. Dijital özgürlüğünüzü ilan etmeye, verilerinizi geri almaya ve kendi dijital imparatorluğunuzu kurmaya hazırsanız, YunoHost ile Debian sunucunuzu kurmanın tam zamanı.